Hoàng tử bé (XIV)

Hành tinh thứ năm rất lạ lùng. Đó là nơi nhỏ nhất trong các hành tinh. Nó chỉ có đủ chỗ cho một cột đèn và một người thắp đèn. Hoàng tử bé không tài nào hiểu được rằng một cột đèn với một người thắp đèn, ở đâu đó giữa trời, trên một hành tinh không có cả nhà cửa lẫn người ở, thì liệu có ích lợi gì. Tuy nhiên cậu tự thuyết phục mình:

“Người này có thể hơi phi lí. Nhưng không tới nỗi phi lí như ông vua già, như người huyễn tưởng, như vị thương nhân hay như người nghiện rượu. Ít ra việc ông làm còn có chút ý nghĩa. Khi ông thắp sáng ngọn đèn, cứ như là ông đã thắp sáng thêm một vì sao, hay một bông hoa. Khi ông tắt ngọn đèn, tức là bông hoa hay vì sao đó đi ngủ. Một công việc thật là dễ thương. Đó quả là việc hữu ích bởi vì rất dễ thương.”

Khi đến gần hành tinh, cậu trân trọng cất tiếng chào người thắp đèn:

- Chào chú một ngày tốt lành! Tại sao chú lại tắt đèn?

- Đó là chỉ thị, - người thắp đèn nói. - Chào cháu một ngày tốt lành!

- Chỉ thị là gì?

- Là tắt ngọn đèn này. Chào cháu buổi tối tốt lành!

Và ông thắp lại ngọn đèn.

- Vậy sao chú thắp sáng nó lại?

- Đó là chỉ thị.

- Cháu không hiểu, - hoàng tử bé nói.

- Chẳng có gì để hiểu cả, - người thắp đèn nói. - Chỉ thị là chỉ thị. Chào cháu một ngày tốt lành!

Và ông tắt ngọn đèn đi.

Rồi ông lấy một chiếc khăn carô màu đỏ lau mồ hôi trên trán.

- Chú làm một công việc thật kinh khủng! Ngày xưa thì còn có lí. Chú chỉ tắt đèn buổi sáng và thắp đèn buổi tối. Chú còn có cả ngày để nghỉ ngơi, và cả đêm để ngủ…

- Còn từ đó đến giờ, chỉ thị đã thay đổi?

- Chỉ thị không thay đổi, - người thắp đèn nói, - đó mới là bi kịch! Hành tinh này mỗi năm lại quay nhanh hơn, mà chỉ thị thì không hề thay đổi.

- Thì sao? - Hoàng tử bé hỏi.

- Thì bây giờ nó quay mỗi vòng một phút, chú không có lấy một giây để nghỉ ngơi. Chú thắp đèn rồi tắt đèn mỗi phút một lần.

- Buồn cười quá! Một ngày ở chỗ chú chỉ dài có một phút.

- Chẳng buồn cười chút nào, - người thắp đèn nói. - Chú cháu mình nói chuyện được một tháng rồi đó.

- Một tháng?

- Ừ! Ba mươi phút. Ba mươi ngày. Chào buổi tối tốt lành!

Và ông thắp lại ngọn đèn.

Hoàng tử bé nhìn người thắp đèn và thấy thương mến con người hết lòng trung thành với chỉ thị này. Cậu nhớ đến cảnh mặt trời lặn mà chính cậu đã từng kéo ghế tìm ngắm. Cậu muốn giúp đỡ ông:

- Chú biết không… cháu biết có một cách giúp chú nghỉ ngơi khi chú muốn…

- Chú rất muốn, - người thắp đèn nói.

Bởi vì, người ta có thể vừa trung thành lại vừa lười biếng.

Hoàng tử bé nói tiếp:

- Hành tinh của chú nhỏ tới mức chú bước ba bước là đã hết vòng. Chú chỉ cần bước đi thật chậm rãi để luôn ở phía mặt trời. Khi muốn nghỉ ngơi thì chú lại bước đi… và ngày sẽ dài tới lúc nào chú muốn.

- Vậy cũng chẳng giúp ích gì hơn cho chú, - người thắp đèn nói. - Trên đời này, chú chỉ thích được ngủ.

- Vậy thì không may rồi, - hoàng tử bé nói.

- Đúng là không may, - người thắp đèn nói. - Chào buổi sáng tốt lành!

Và ông tắt ngọn đèn đi.

“Người này, - hoàng tử bé nghĩ bụng, khi cậu tiếp tục cuộc hành trình, - chắc sẽ bị những người khác chế nhạo, cả ông vua, cả người hợm hĩnh, cả người nghiện rượu và cả vị thương nhân. Nhưng đây là người duy nhất mà mình không cảm thấy nực cười. Chắc là bởi vì ông quan tâm đến một việc khác hơn là bản thân mình.”

Cậu buông một tiếng thở dài tiếc nuối và nghĩ bụng:

“Đây là người duy nhất mà mình có thể làm thân. Nhưng hành tinh của chú ấy lại quá nhỏ, chẳng có đủ chỗ cho hai người…”

Còn một điều mà hoàng tử bé không dám thú nhận, đó là cậu cảm thấy luyến tiếc hành tinh thánh thiện này bởi vì, trên hết, nó có đến một ngàn bốn trăm bốn mươi lần mặt trời lặn mỗi hai mươi bốn tiếng đồng hồ.