Trang chủ > Ngôn luận và văn chương > Văn chương > Hoàng tử bé > Hoàng tử bé (V)
Hoàng tử bé (V)
Chủ nhật 15/06/2008, của
Dần theo mỗi ngày tôi lại khám phá thêm đôi chút về hành tinh của hoàng tử bé, về sự ra đi, về cuộc hành trình của cậu. Cũng chỉ toàn nhờ vào những câu chuyện tình cờ. Như vào ngày thứ ba, tôi đã biết đến mối hiểm hoạ của những cây bao báp [1].
Vẫn là chuyện con cừu khi hoàng tử bé đột nhiên hỏi tôi về một việc có vẻ như đã băn khoăn từ lâu:
- Có đúng là cừu ăn được cây bụi không?
- Ừ. Đúng vậy.
- À! Vậy thì tốt rồi!
Tôi không hiểu chuyện cừu ăn được cây bụi thì có gì quan trọng. Nhưng cậu đã nói thêm:
- Thế có nghĩa là chúng cũng ăn được cây bao báp chứ?
Tôi phải cố giải thích cho hoàng tử bé biết rằng bao báp không phải là cây bụi, mà là cây gỗ cao như toà giáo đường, cao đến độ có kéo theo cả đàn voi cũng chưa hẳn đã trèo lên được tới ngọn cây.
Ý tưởng về đàn voi đã làm cậu bé phì cười:
- Vậy là mình phải xếp chồng con này trên lưng con kia ha…
Nhưng rồi cậu nhận xét đầy tinh tế:
- Cây bao báp phải có nhỏ rồi mới lớn lên được chứ.
- Đúng vậy. Nhưng sao cháu lại muốn cừu ăn cây bao báp non?
Cậu nói: “Rồi! Ta sẽ thấy!”, cứ như là chuyện hiển nhiên vậy. Và tôi đã phải nghĩ nát óc mới có thể tự hiểu ra được vấn đề.
Quả thật, hành tinh của hoàng tử bé, cũng như bao hành tinh khác, luôn có những giống cỏ tốt và những giống cỏ xấu. Do đó cũng có cả những hạt mầm tốt của giống cỏ tốt lẫn những hạt mầm xấu của giống cỏ xấu. Phiền nỗi các hạt mầm lại vô hình. Chúng bí mật ngủ yên trong lòng đất cho đến ngày một trong số chúng trở mình thức dậy. Tách mình ra khỏi lớp vỏ cứng, một mầm non mảnh mai e lệ vươn lên trong nắng, đáng yêu và yếu đuối. Nếu đó là mầm củ cải hay mầm hoa hồng, hẳn nhiên ta sẽ để cho chúng tiếp tục lớn lên. Nhưng lỡ đó là giống cây xấu, ta buộc phải nhổ bỏ càng sớm càng tốt, ngay khi vừa nhận ra chúng. Điều đáng nói là có những hạt mầm rất đáng sợ trên hành tinh của hoàng tử bé, hạt bao báp. Chúng đã xâm nhập khắp mảnh đất đó. Mà với cây bao báp, chỉ cần chậm trễ một chút là sẽ không bao giờ có thể diệt trừ được nữa. Nó che phủ cả hành tinh. Nó cắm rễ sâu vào lòng đất. Và nếu hành tinh quá nhỏ, và nếu bọn bao báp thật nhiều, chúng sẽ làm nó vỡ tan tành.
- Đây là vấn đề kỉ luật, - sau đó hoàng tử bé nói với tôi. - Mỗi sáng sau khi vệ sinh cá nhân xong, cần phải bắt tay vào làm vệ sinh kĩ lưỡng cả hành tinh. Cần phải chịu khó thường xuyên tìm và nhổ bỏ bọn bao báp ngay khi phát hiện ra chúng trong đám hoa hồng, vốn rất giống nhau khi còn nhỏ. Đó là một việc nhàm chán, nhưng rất dễ dàng.
Và một hôm cậu bảo tôi cố vẽ một bức tranh thật đẹp, để làm cho bọn trẻ chỗ tôi phải nhớ rõ trong đầu. “Đến ngày chúng đi xa, - cậu nói, - điều đó sẽ có thể có ích. Đôi khi tạm gác công việc lại cũng chẳng hề gì. Nhưng, với bọn bao báp, đó luôn là một tai hoạ. Cháu biết một hành tinh, nơi một anh chàng lười sinh sống. Anh ta đã bỏ quên ba bụi cây…”
Và, theo lời mô tả của hoàng tử bé, tôi đã vẽ bức tranh hành tinh đó. Tôi chẳng hề thích lên giọng đạo đức. Nhưng mối hiểm hoạ bao báp còn quá ít người biết đến, và những nguy cơ mà anh chàng thơ thẩn trên một tiểu hành tinh gây ra thật đáng quan tâm, đến độ tôi đã cho phép mình phá lệ giữ ý tứ. Tôi bảo: “Này các em! Hãy coi chừng bọn bao báp!” Chính vì muốn nhắc nhở bạn bè về mối hiểm hoạ mà bấy lâu nay họ, cũng như chính tôi, đang kề cận nhưng chẳng hề hay biết, nên tôi đã miệt mài vẽ bức tranh này. Bài học tôi muốn đưa ra xứng đáng để bỏ công như thế. Có thể các bạn sẽ tự hỏi: Tại sao trong cuốn sách này không có một bức tranh nào khác kì vĩ như bức về bọn bao báp? Câu trả lời rất đơn giản: tôi đã thử nhiều lần nhưng không được. Khi vẽ bọn bao báp tôi đã được thôi thúc mạnh mẽ bằng cảm xúc nguy cấp.
[1] Bao báp: loài cây có nguồn gốc từ Châu Phi (ND).
Lời bình trên diễn đàn
1. Hoàng tử bé (V), 10/11/2010, 00:27, của big fan
Thưa bác Tấn Đại, cháu rất yêu thích truyện Hoàng Tử Bé, và trong những bản dịch của truyện này cháu thích nhất bản dịch của bác.
Những bản dịch của các dịch giả khác đều rất sát nghĩa và tất nhiên không phải không có những mặt mạnh nhất định. Nhưng bản dịch của bác có ngôn từ và cách diễn đạt rất trong sáng và gần gũi, có lẽ về sắc thái biểu cảm là bản dịch sát với bản gốc nhất. Mỗi từ, mỗi chữ đều như chính lời nói từ tâm hồn người kể chuyện và tâm hồn của chú bé hoàng tử, khiến cháu không còn nghĩ đó là một bản dịch nữa, mà giống như câu chuyện của chính bác kể lại vậy.
Cháu thấy rất biết ơn vì đã được đọc bản dịch của bác. Cảm ơn bác.
Tiện đây, hôm nay được đọc website này cháu muốn hỏi là sao bác không đăng hết các chương của truyện ạ? Cháu rất muốn giới thiệu cho bạn bè toàn bộ nội dung của truyện nhưng không thấy đăng tải ở trang web nào cả (có thể là vì lý do bản quyền, nhưng ngay cả các trang web học trò vốn không mấy "quan tâm" đến chuyện bản quyền cũng không thấy đăng tải bản dịch này của bác. Thật là thiệt thòi cho những bạn không có điều kiện tìm mua đúng bản dịch này. Bác có thể giúp chúng cháu, những người thực sự yêu quý chú bé hoàng tử, được tiếp cận với bản dịch hoàn hảo nhất của truyện không ạ? Cháu xin chân thành cảm ơn bác.
1. Hoàng tử bé (V), 15/08/2011, 13:24, của Tấn Đại
Chào bạn,
Chân thành xin lỗi bạn là lâu nay bận bịu quá thành ra để cho "góc nhà" này hiu quạnh. Lời nhắn của bạn giờ mới đọc được. Thật là cảm động! Nhưng hơi... buồn tí ti, vì bạn gọi mình bằng... bác, trong khi mình vẫn còn... trẻ chán ;-)
Rất vui khi được biết bạn yêu thích HTB, và quý bản dịch của mình. Dạo này mình thấy các NXB in ra nhiều bản dịch của những người khác nữa, xem lướt qua thấy chạnh buồn vì làm mất mát tính hồn nhiên trong sáng của câu chuyện nhiều quá. Thậm chí chính công ty xuất bản trước đây làm việc với mình cũng lấy cả bản in hình vẽ scan từ cuốn sách gốc của mình ra để in cho bản dịch của những người khác.
Nhưng âu đó cũng là cuộc đời, mỗi người một lựa chọn. Mình sẽ cố gắng chỉnh sửa nốt phần còn lại của bản dịch này để đăng ở đây cho đầy đủ. Hi vọng đáp ứng phần nào nhu cầu của bạn trong khi chưa có cơ hội để tái bản chính thức.
Thân,
2. Hoàng tử bé (V), 09/04/2012, 06:18
Chào chú Tấn Đại (như vậy chắc là vừa đúng phải không ạ). Cháu đang tìm đọc cuốn truyện này và tình cờ thấy bản dịch của chú. Thực sự thấy rất hay ạ, ngôn từ trong sáng và gần gũi, dễ hiểu do vậy mà cảm nhận sâu sắc hơn về ý tứ của tác giả và người dịch. Cảm ơn chú về bản dịch này. Văn hóa nghệ thuật đôi khi phải hy sinh rất nhiều, nhưng sự hy sinh chân chính dù sớm hay muộn cũng sẽ được thừa nhận (chú hiểu ý cháu đúng không ạ).
3. Hoàng tử bé (V), 01/05/2012, 09:23, của Nguyễn Tấn Đại
Rất cảm ơn bạn đã yêu thích bản dịch này. Mình đã hoàn tất bản hiệu chỉnh cách đây ít lâu, và đưa bản toàn văn dạng PDF sau chương cuối cùng đăng trên website này [Hoàng tử bé (XXVII)].
Tại đây, các bạn cũng có thể tải trực tiếp toàn văn bản dịch "Hoàng tử bé" (Nguyễn Tấn Đại, 2011).